Πρόληψη σημαίνει οργανωμένος αντιπυρικός σχεδιασμός
Εν μέσω θέρους με τις φωτιές ήδη να μπαίνουν η μία μετά την άλλη και μόλις έναν χρόνο από την σοκαριστική καταστροφή του δάσους της Δαδιάς στον Έβρο από την πύρινη λαίλαπα, ο Ε.Α. επικοινώνησε με τον Δασολόγο Νικόλαο Μαγγίνα, ώστε να δοθεί ένα στίγμα στους αναγνώστες αφενός για τη σημερινή κατάσταση του δάσους και αφετέρου για το κομμάτι της πρόληψης των πυρκαγιών, η οποία επιτυγχάνεται μέσα από την οργάνωση των Δασαρχείων. Του οργανισμού που έχει υποβαθμιστεί όσο κανείς στην χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες. Σήμερα συνεχίζεται η συστηματική υποβάθμιση των Κρατικών Δασικών Υπηρεσιών, που έχουν ως αρμοδιότητα την προστασία και τη διαχείριση της κρατικής δασικής περιουσίας, σε μέσα, προσωπικό και χρηματοδότηση, γεγονός το οποίο επιδεινώθηκε στα χρόνια της κρίσης. Η συνεχιζόμενη ελλειμματική χρηματοδότηση των δασικών δραστηριοτήτων ξεπερνά κάθε όριο. Ο Δασολόγος μάς εξηγεί πώς πρέπει να γίνονται οι αναδασώσεις και πώς πρέπει να στελεχωθούν τα Δασαρχεία, για να δημιουργούνται όλες εκείνες οι συνθήκες αποτροπής εξάπλωσης μιας πυρκαγιάς. Σημαντική επισήμανση βεβαίως και η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.
Ποιο είναι ακριβώς το μέγεθος της καταστροφής στη Δαδιά από την περσινή φωτιά και ποια η κατάσταση του δάσους σήμερα;
Η φωτιά στη Δαδιά είναι η μεγαλύτερη πυρκαγιά που έχει καταγραφεί στην ΕΕ. Κάηκαν συνολικά 935.000 στρέμματα καμένης έκτασης, κατά προσέγγιση αφορούν: 180 στρέμματα δασικές εκτάσεις (47%). 700 στρέμματα θαμνώδεις εκτάσεις (34%). 140 στρέμματα αγροτικές εκτάσεις (9%). Το ίδιο το δάσος θα αναγεννηθεί «φυσικά » χωρίς να χρειαστεί καμία ανθρώπινη παρέμβαση, με την προϋπόθεση να μην ξανακαεί. Παρατηρούμε ότι περίπου ένα χρόνο μετά την μεγάλη πυρκαγιά που κατέκαψε τον νομό Έβρου και με τη βοήθεια των βροχών πρώτα τα πλατύφυλλα είδη, όπως δρύες, σορβιές, φράξοι, και φιλλύκια να έχουν αναπτύξει πολυάριθμους νέους βλαστούς, είτε από τα καμένα πρέμνα είτε από τις ρίζες. Και την τραχεία πεύκη να ακολουθεί, που όχι μόνο αναγεννάται μετά τη φωτιά αλλά πολλές φορές ευνοείται, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που έχουν αναπτυχθεί, οι κλειστοί κώνοι ανοίγουν και οι σπόροι αποκτούν φυτρωτηκοτητα. Επομένως υπάρχει αισιοδοξία για το μέλλον του δάσους της Δαδιάς. Χρειάζεται βέβαια υπομονή και όπως είπαμε την προϋπόθεση πως δεν ξαναπιάσει φωτιά.
Ο Έβρος αποτελείται από τοπία εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς. Ποια είναι τα πιο σπάνια είδη ζώων που μπορεί να βρει κάποιος;
Στον Έβρο και ιδιαίτερα στο δάσος Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου παρατηρούμε 36 από τα 38 είδη αρπακτικών πουλιών που έχουν καταγραφεί στην Ευρώπη. Το εθνικό πάρκο Φιλοξενεί τα 3 από τα 4 είδη μαυρόγυπα της Ευρώπης και τη μοναδική φυσική αποικία του μαυρόγυπα στα Βαλκάνια. Υπάρχουν ακόμα 166 είδη πουλιών, εκ των οποίων 2 έχουν χαρακτηριστεί ως κινδυνεύοντα για την Ελλάδα, ο Μαυροπελαργός (Ciconia nigra) και η Καμπίσια Πέρδικα.
Πρέπει να αλλάξει κάτι με τις αναδασώσεις;
Όχι, Εφόσον τηρούνται οι βασικές αρχές των αναδασώσεων δηλ. α) Μια επιτυχημένη αναδάσωση είναι δυνατή μόνο εκεί όπου το δάσος μπορεί να αναδασωθεί μόνο του φυσικά. β) Η αναδάσωση πρέπει να ακολουθεί ή να εκμεταλλεύεται κατά το δυνατόν τη φυσική διαδοχή. γ) Πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά το δυνατό αυτόχθονα είδη, λαμβάνοντας υπόψη και τις συνοικολογικές συνθήκες.
Τι χρειάζεται να γίνει για να αναβαθμιστούν – τα υποβαθμισμένα εδώ και πολλά χρόνια – Δασαρχεία της χώρας;
Άμεσα να αυξηθεί η Χρηματοδότηση δασικών υπηρεσιών, ώστε να στελεχωθούν από προσωπικό όλες οι δασικές υπηρεσίες της χώρας. Ένα μικρό παράδειγμα το Εθνικό Πάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου παραμένει χωρίς δασολόγο απασχολώντας 4 δασοπόνους με μέση ηλικία τα 60 έτη. Υπάρχουν επίσης διαθέσιμα δύο αυτοκίνητα, αλλά και αυτά είναι παλιά. Ίδια κατάσταση σε ολόκληρη την χώρα. Αλλά για να γίνουν οι αλλαγές σε αυτό το σύστημα πρέπει να υπάρξει πρώτα πολιτική βούληση. Στην Ελλάδα έχουμε δει κάτι τέτοιο;
Τι μεθόδους μπορούμε να υιοθετήσουμε για την πρόληψη των πυρκαγιών;
Ένα Δάσος δεν καίγεται ποτέ ή καίγεται πολύ δύσκολα, όταν είναι σε διαχείριση. Η δασική διαχείριση επιβάλει την πρόληψη και τον αντιπυρικό σχεδιασμό. Η Κατάλληλη διαχείριση του δάσους πρέπει να γίνεται κυρίως με προληπτικό και αντιπυρικό σχεδιασμό. Ιδιαίτερα εν μέσω κλιματικής αλλαγής, η οποία φέρνει πυρκαγιές με μεγαλύτερη ένταση και με αυξημένη συχνότητα. Είναι επιτακτική ανάγκη να αυξήσουμε το πλάτος των αντιπυρικών ζωνών και μέσα στις αντιπυρικές ζώνες να σπαρθεί τριφύλλι, που θα επιτελεί δύο σκοπούς: Δεν θα φαίνεται «γυμνό» το έδαφος και παράλληλα θα μπορούν να τρέφονται τα άγρια ζώα ζαρκάδια, αγριόχοιροί κλπ ώστε να μην κατεβαίνουν στις πόλεις για να τραφούν. Μερικά ακόμα μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν είναι περισσότερες δεξαμενές και τεχνίτες λίμνες. Σύστημα εκτίμησης κινδύνου με επίγειες περιπολίες στο δάσος, και τέλος εντοπισμό των πυρκαγιών από drone.
Ο Νικόλαος Μαγγίνας Δικηγόρος & Δασολόγος περιβαλλοντολόγος με MSc στην περιβαλλοντική πολιτική και ολοκληρωμένη ανάπτυξη της υπαίθρου. Έχει συμμετάσχει σε πλήθος σεμιναρίων, εκδηλώσεων και ομιλιών που σχετίζονται με το περιβάλλον και την προστασία του.
Η συνέντευξη δόθηκε στον Χάρη Μπερτίδη
Για την εφημερίδα Έλληνας Αγρότης
www.enoplois.gr
