Οι εθνικές συζητήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια των ευρωεκλογών θα συγκεντρωθούν τώρα στις Βρυξέλλες στη νέα Ευρωβουλή. Οι 720 εκλεγμένοι ευρωβουλευτές που έχουν αναλάβει δεσμεύσεις σε κάθε χώρα τους θα φτάσουν με ένα μανιφέστο ιδεών. Θα είναι τώρα μια πρόκληση να μετατρέψουμε αυτές τις ιδέες σε ένα κοινό πρόγραμμα και ένα συλλογικό όραμα για τη γεωργία. Σχεδόν όλες οι εθνικές συζητήσεις έχουν χαρακτηριστεί από την έντονη παρουσία αγροτικών θεμάτων. Αυτό αντικατοπτρίζεται στα προεκλογικά μανιφέστα, τα περισσότερα από τα οποία αγροτικά, επισιτιστικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Η οικοδόμηση μιας κοινής πορείας θα είναι η ευθύνη της μελλοντικής επιτροπής και, ειδικότερα, του μελλοντικού Ευρωπαίου Επιτρόπου για τη Γεωργία, ο οποίος θα πρέπει να οικοδομήσει μια στρατηγική δράση. Μια ανάλυση των εκλογικών πλατφορμών των 20 μεγαλύτερων αντιπροσωπειών αποκαλύπτει ρήγματα και σημεία πόλωσης, αλλά και πιθανούς τρόπους υπέρβασης των διαφορών για την οικοδόμηση ενός συλλογικού οράματος για το γενικό κοινό συμφέρον, για τους αγρότες, τους πολίτες.
Λιγότερη γραφειοκρατία, περισσότερος πραγματισμός
Τα κόμματα του κέντρου και της δεξιάς κάνουν έκκληση για πραγματισμό και διάλογο, όπως συμβαίνει ιδιαίτερα με το CDU, το οποίο αναλαμβάνει το θέμα του στρατηγικού διαλόγου. Θέλει αυτή η διαδικασία να συνεχιστεί με ανοιχτό τρόπο. Είναι στο πλευρό των κινήτρων παρά των απαγορεύσεων για να σημειωθεί πρόοδος σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Το ισπανικό PP ζητά «κοινή λογική», «ρεαλιστικές» προθεσμίες και αποφάσεις βασισμένες στην «επιστήμη». Από την κεντρική πλευρά, χωρίς να αναφέρουν την Πράσινη Συμφωνία, ορισμένες αντιπροσωπείες αναφέρονται σε σημαντικά κείμενα που προβλέπει αυτή η στρατηγική, ακολουθώντας το παράδειγμα της Αναγέννησης. Το κόμμα ΑΝΟ τονίζει την επιθυμία του να απορρίψει δημαγωγικές προσεγγίσεις για το συνδυασμό της παραγωγής τροφίμων με το περιβάλλον, εστιάζοντας σε λύσεις όπως ο βιοέλεγχος. Στη λεπτομέρεια των μέτρων, με εξαίρεση τα ριζοσπαστικά δεξιά κόμματα, κανείς δεν αμφισβητεί τις ισχύουσες ρυθμίσεις, αλλά μάλλον την ανάγκη στο μέλλον να μην προστεθεί γραφειοκρατική υπερφόρτωση.
Κοινοτική προτίμηση, αντικατοπτρικές ρήτρες και καταπολέμηση της απάτης
Ένα επαναλαμβανόμενο θέμα, το οποίο καθοδηγείται ιδιαίτερα από ευρωσκεπτικιστικές ομάδες, αλλά λαμβάνεται ευρέως από όλες τις πολιτικές δυνάμεις, είναι αυτό της «τοπικής προτίμησης» για την Αναγέννηση και η προώθηση της «αρχής της αμοιβαιότητας» για τον Fratelli d’Italia. Στην ίδια κατεύθυνση, πολλές πολιτικές δυνάμεις ζητούν μια νέα προσέγγιση στο εμπόριο. Το ισπανικό PP ζητά την εισαγωγή «καθρεφτιστικών ρητρών», ένα θέμα που μοιράζονται πλέον όλοι. Το Five Star Party, το οποίο διαθέτει ένα ιδιαίτερα λεπτομερές γεωργικό και επισιτιστικό πρόγραμμα, έχει δεσμευτεί να προωθήσει τα προϊόντα «Made In» και να υπερασπιστεί τις γεωγραφικές ενδείξεις. Από την πλευρά της, η πολωνική πλατφόρμα πολιτών έχει στρατηγικό στόχο παραγωγής τροφίμων, με τα μισά από τα προϊόντα να αποτελούν αντικείμενο γνήσιας πολωνικής διατροφικής κυριαρχίας και τη δημιουργία τοπικών αγορών. Μια ισχυρή ιδέα προέκυψε γύρω από τον έλεγχο των εισαγωγών, με την ιδέα ενός οργανισμού ελέγχου υγείας και περιβάλλοντος που να υποστηρίζεται από την Renaissance στη Γαλλία, αλλά και από τα Five Stars στην Ιταλία. Όπως και άλλες αντιπροσωπείες, το Rassemblement National έχει επίσης θέσει την καταπολέμηση της απάτης, ιδίως στον αγροτικό τομέα, μια από τις προτεραιότητές του.
Καλή μεταχείριση των ζώων και φυτοφάρμακα
Δύο θέματα εμβληματικά των εντάσεων στο τέλος της θητείας 2019-2024 έθεσαν οι περισσότερες αντιπροσωπείες, είτε για να ζητήσουν την παράτασή τους είτε, αντίθετα, την κατάργησή τους. Αρκετές αντιπροσωπείες από την αριστερά και το κέντρο ζητούν μια νέα πρωτοβουλία για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων κατά 50%, ορισμένες από αυτές ζητούν επίσης την προώθηση προϊόντων βιοελέγχου. Οι Γερμανοί Πράσινοι δεν αναφέρουν συγκεκριμένους στόχους, αλλά προβάλλουν την ιδέα ενός φόρου στα φυτοφάρμακα και της αρχής ο ρυπαίνων πληρώνει για τους κατασκευαστές. Οι Γερμανοί Σοσιαλιστές, όπως και το Ιταλικό Δημοκρατικό Κόμμα, έχουν περιοριστεί στο να ζητούν «σημαντική μείωση». Το CDU, από την άλλη πλευρά, θέλει «να αντιταχθεί στους υπερβολικούς κανόνες για τη χρήση φυτοφαρμάκων». Είναι πιθανό ότι θα ασκηθεί πίεση στην Επιτροπή να υποβάλει εκ νέου πρόταση για τη μείωση των φυτοφαρμάκων, δεδομένου ότι το θέμα ρυθμίζεται επί του παρόντος από την οδηγία SUD που χρονολογείται από το 2009 και ότι ορισμένα ζητήματα, όπως οι νέοι κανόνες για τη διευκόλυνση του βιοελέγχου και την ενίσχυση των ολοκληρωμένων διαχείριση παρασίτων, είναι μάλλον συναινετικά. Ομοίως, το θέμα της καλής διαβίωσης των ζώων έχει τεθεί από την Αναγέννηση στη Γαλλία, το Ιταλικό Δημοκρατικό Κόμμα, οι Γερμανοί Πράσινοι, οι Ισπανοί Σοσιαλιστές και τα Πέντε Αστέρια. Αντίθετα, η αντιπροσωπεία της Fratelli d’Italia πιστεύει ότι αυτά τα θέματα πρέπει να εξεταστούν σε εθνικό και όχι σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, η ολλανδική VVD έχει κάνει θέμα της καμπάνιας της την απαγόρευση παραγωγής και εισαγωγής γούνας, καθώς και την απαγόρευση των κλουβιών σε κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, θέμα που υποστηρίζεται και από το κίνημα των Πέντε Αστέρων στην Ιταλία.
Σήμανση, συνθετικά και εναλλακτικά προϊόντα
Αναδύεται μια έντονη συζήτηση, με τους Γερμανούς Πράσινους και τους Ιταλούς από την Fratelli d’Italia να βρίσκονται σε αντίθετα άκρα του φάσματος. Οι Γερμανοί Πράσινοι ζητούν τώρα ανοιχτά «υποστήριξη για την έρευνα και την ανάπτυξη στη ζύμωση και την κυτταροκαλλιέργεια για την παραγωγή βιώσιμων τροφίμων», ενώ οι Ιταλοί τονίζουν τη σημασία της συνέχισης του αγώνα κατά της παραγωγής και εμπορίας συνθετικού κρέατος και τροφίμων. Το ολλανδικό VVD υποστηρίζει επίσης την ανάπτυξη «εναλλακτικών πρωτεϊνών». Ομοίως, το Nutriscore απορρίπτεται από την Fratelli d’Italia, αλλά και από την ισπανική PP, η οποία ζητά ένα σύστημα διατροφικών πληροφοριών που να αποφεύγει την παραπλάνηση των καταναλωτών. Το PP πιστεύει ότι είναι απαραίτητο να προωθηθεί η υγιεινή κατανάλωση κρέατος και να υπερασπιστεί τον κλάδο έναντι των προσπαθειών ποινικοποίησής του.
Καινοτομία και επενδύσεις
Η προώθηση της καινοτομίας είναι ένα οριζόντιο θέμα στους περισσότερους καταλόγους, με αξιοσημείωτες αποχρώσεις όπως οι Γερμανοί Πράσινοι, όπως οι περισσότερες από τις μεγάλες αντιπροσωπείες της Σοσιαλιστικής Ομάδας, που υπερασπίζονται την ευρεία χρήση της ψηφιοποίησης και της γεωργίας ακριβείας. Ωστόσο, οι περισσότερες από αυτές τις αντιπροσωπείες είναι προσεκτικές όσον αφορά τη γενετική επιλογή, χωρίς να αναφέρουν αυτό το σημείο ή, όπως οι Γερμανοί Πράσινοι, απορρίπτουν διπλώματα ευρεσιτεχνίας για φυτά και ζώα και δίνουν έμφαση στην αρχή της προφύλαξης. Όλοι θέλουν να αυξήσουν τη χρηματοδότηση για την έρευνα και την καινοτομία, με ιδιαίτερη έμφαση στην οργανωτική παρά στην τεχνική καινοτομία. Οι Γερμανοί Σοσιαλιστές ζητούν «προσεκτική και συνολική αξιολόγηση» και «ελευθερία επιλογής για τους καταναλωτές» μέσω της ιχνηλασιμότητας και της σαφής επισήμανσης. Η γαλλική ομάδα της Αναγέννησης είναι υπέρ, ιδίως ενόψει του στόχου της μείωσης της χρήσης φυτοφαρμάκων. Το κέντρο και η δεξιά τάσσονται σθεναρά υπέρ της καινοτομίας και των επενδύσεων ως προτεραιότητα, ιδιαίτερα η ολλανδική VVD, μέσω κανονισμών που ευνοούν την «καινοτομία, την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα», «χωρίς περιττή γραφειοκρατία». Τέλος, το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και του άνθρακα τίθεται πολλές φορές, είτε στο διεθνές πλαίσιο, με το Rassemblement National στη Γαλλία να ζητά την εισαγωγή ενός «πραγματικού φόρου άνθρακα» ή τα ιταλικά Πέντε Αστέρια να ζητούν την πλήρη εφαρμογή του CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) ή σε πιο εσωτερικό επίπεδο για την επιβράβευση των αγροτών για τις προσπάθειές τους να μειώσουν τις εκπομπές ή να αποθηκεύσουν άνθρακα. Ειδικότερα, το ισπανικό PP επιθυμεί να δημιουργήσει έναν μηχανισμό κινήτρων για την αμοιβή των αγροτών και των ιδιοκτητών γης για την αποθήκευση και τη μείωση των εκπομπών άνθρακα. Άλλες αντιπροσωπείες, ιδίως η Πλατφόρμα Πολιτών, θέτουν την αποκατάσταση των τυρφώνων ως προτεραιότητα, όπως και οι Γερμανοί Πράσινοι, που θέλουν «να τους επανενσωματώσουν στην ΚΓΠ» και «να μετατρέψουν τα εδάφη σε καταβόθρες CO2».
Όπως και να έχει στην επόμενη Ευρωβουλή θα υπάρξει μια μάχη ιδεών για τη γεωργία, την κτηνοτροφία και το περιβάλλον. Το μεγάλο στοίχημα είναι να λυθούν καίρια προβλήματα του αγροτικού κόσμου και να μην οδηγηθούμε πάλι στις περσινές εικόνες με τα τρακτέρ στις Βρυξέλλες. Ο καιρός γάρ εγγύς.
Του Χάρη Μπερτίδη,
Για την εφημερίδα Έλληνας Αγρότης
www.enoplois.gr
