Ευθύμης Αποστολίδης: Το κρασί δεν είναι προϊόν, αλλά τέχνη
Στα χωριά της Καβάλας, εκεί όπου η παράδοση της γης παραμένει βαθιά ριζωμένη, ένας νέος παραγωγός έρχεται να βάλει τη δική του σφραγίδα. Ο Ευθύμης Αποστολίδης, μαζί με την αδερφή του Βασιλική Αποστολίδη, με το μεράκι και τη φρεσκάδα της ηλικίας τους, αποφάσισαν να ακολουθήσουν τον δύσκολο αλλά γοητευτικό δρόμο της αμπελοκαλλιέργειας και της οινοποιίας. Στο βλέμμα τους καθρεφτίζεται η πίστη ότι η γη της Καβάλας δεν έχει ειπωθεί ακόμη ολόκληρη μέσα από το κρασί της – και πως οι νέοι άνθρωποι μπορούν να της δώσουν φωνή. Σε αποκλειστική συνέντευξη στον Ε.Α. ο Ευθύμης μας εξηγεί όλους τους λόγους και όχι μόνο που τον οδήγησαν, μαζί με την αδερφή του να ασχοληθούν με την οινοποιία.
Στον Χάρη Μπερτίδη
Πώς ξεκινήσατε την ενασχόλησή σας με το αμπέλι και το κρασί;
Ήταν οικογενειακή παράδοση με κάποια προσωπική επιλογή: η ιστορία του κτήματος ξεκινά το 1958 με τον πρώτο αμπελώνα που φύτεψε ο παππούς μου στο Διαλεκτό Καβάλας. Έκτοτε έχει περάσει σε τρίτη γενιά με εμένα και την αδερφή μου Βασιλική να αναλαμβάνουμε τη διαχείρισή του, φέρνοντας νέες ιδέες και έργα όπως η βιοδυναμική καλλιέργεια. Αυτό που με ώθησε να ασχοληθώ με τα αμπέλια και την οινοποιία ήταν μια συνδυασμένη αγάπη για τη φύση, την παράδοση και την καινοτομία. Από μικρός είχα την ευκαιρία να μεγαλώσω σε έναν τόπο όπου η καλλιέργεια αμπελιών και η παραγωγή κρασιού αποτελούσαν κομμάτι της καθημερινότητας, και αυτή η σύνδεση με τη γη και το προϊόν με γοήτευσε. Με ενδιαφέρει ιδιαίτερα η διαδικασία που κρύβεται πίσω από κάθε φιάλη κρασιού, από το κλάδεμα των αμπελιών και την επιλογή των ποικιλιών, μέχρι την παλαίωση και την εμφιάλωση. Η επιλογή να ασχοληθώ με την οινοποιία ήταν μια φυσική εξέλιξη των ενδιαφερόντων μου. Αντιλαμβάνομαι το κρασί όχι μόνο ως προϊόν, αλλά και ως μια τέχνη που συνδυάζει την επιστήμη με την παράδοση, τη φύση με την τεχνολογία. Είναι μια συνεχής πρόκληση να εξελίσσεται κάποιος σε αυτόν τον τομέα, να ανακαλύπτει νέες τεχνικές, αλλά ταυτόχρονα να σέβεται και να διαφυλάσσει τη γνώση που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά.
Ποιες ποικιλίες καλλιεργείτε στην περιοχή της Καβάλας και τι ιδιαίτερο χαρακτηρίζει το έδαφος και το μικροκλίμα της;
Καλλιεργούνται γηγενείς ποικιλίες όπως ο Καράπαπας, το Ασύρτικο, το Βιδιανό και η Μαλαγουζιά, καθώς και ερυθρές όπως Αγιωργίτικο και Καράπαπα. Το έδαφος είναι ποικίλο, για παράδειγμα, κοκκινόχωμα στο Παλαιοχώρι για τον Καράπαπα. Μέχρι και ασβεστόλιθος, σχιστόλιθος για τα Ασύρτικα. Το μικροκλίμα της περιοχής, ιδιαιτέρως Διαλεκτού Καβάλας, προσφέρει καλές συνθήκες: ύψος, υγρασία, ηλιοφάνεια, σχετική επίδραση της θάλασσας που επηρεάζει θερμοκρασίες και ωρίμανση. Ο συνδυασμός του εδάφους (κυρίως ασβεστολιθικό και πετρώδες), της πλούσιας βλάστησης και του κλίματος οδηγεί σε αμπελώνες που παράγουν εξαιρετικής ποιότητας σταφύλια για τη δημιουργία οίνων με πολύπλοκα αρώματα, ισχυρή δομή και εξαιρετική ικανότητα παλαίωσης. Επιπλέον, οι ιδιαίτερες συνθήκες της περιοχής επιτρέπουν την καλλιέργεια ποικιλιών που δεν είναι ευρέως διαδεδομένες σε άλλες περιοχές, προσφέροντας μοναδικά χαρακτηριστικά στα κρασιά της Καβάλας. Σε γενικές γραμμές το μικροκλίμα της περιοχής της Καβάλας είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό για την παραγωγή ποιοτικών κρασιών. Η γεωγραφική θέση της, η εγγύτητα στη θάλασσα και οι διαφοροποιήσεις στο υψόμετρο δημιουργούν έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα συνδυασμό για την καλλιέργεια αμπελιών.
Τι δυσκολίες συναντήσατε ως νέος παραγωγός στον χώρο της αμπελοκαλλιέργειας και πώς τις ξεπεράσατε;
Μια από τις μείζονες προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε ως νέοι/αναπτυσσόμενοι παραγωγοί είναι το θέμα της ύδρευσης και της άρδευσης, ειδικά υπό την πίεση της κλιματικής αλλαγής. Οι διακυμάνσεις στις βροχοπτώσεις, οι υψηλές θερμοκρασίες και η μεγαλύτερη εξάτμιση βάζουν πίεση τόσο στην ποιότητα όσο και στην επάρκεια του νερού που χρησιμοποιούμε στον αμπελώνα. Για να το αντιμετωπίσουμε, έχουμε ακολουθήσει τη βιοδυναμική καλλιέργεια, όπου οι πρακτικές αυτές ευνοούν τη χρήση φυσικών πόρων πιο συνειδητά, εξοικονόμηση νερού, διατήρηση υγρασίας στο έδαφος και ενίσχυση της γονιμότητας του εδάφους, ώστε το έδαφος να μπορεί να κρατήσει πιο πολύ υγρασία. Επιπλέον, έχουμε αναπτύξει μια μονάδα κομποστοποίησης, η οποία μας επιτρέπει να επαναχρησιμοποιούμε οργανικά υπολείμματα, να εμπλουτίζουμε το έδαφος με οργανική ύλη, βελτιώνοντας τη δομή και την ικανότητά του να συγκρατεί νερό, μειώνοντας παράλληλα την ανάγκη για εξωτερικά λιπάσματα και χημικά μέσα.
Ποια είναι η φιλοσοφία σας όσον αφορά την παραγωγή κρασιού;
Δίνουμε έμφαση σε συνδυασμό παράδοσης, ποιότητας και καινοτομίας: διατηρούμε την παράδοση και τις γηγενείς ποικιλίες, εφαρμόζουμε βιολογικές / βιοδυναμικές πρακτικές, και πειραματιζόμαστε με μεθόδους όπως οι αμφορείς. Η ποιότητα φαίνεται να είναι βασική προτεραιότητα, με έμφαση στο να εκφραστεί ο χαρακτήρας του terroir και των ποικιλιών. Αυτή η σύνθεση παραδοσιακής γνώσης και σύγχρονης καινοτομίας είναι αυτό που με ενθουσιάζει και με κάνει να θέλω να εξελιχθώ στον τομέα αυτό.
Η επιθυμία να συμβάλλει στην παραγωγή ποιοτικών κρασιών που αντικατοπτρίζουν την ιστορία και τον χαρακτήρα της περιοχής του, είναι ένα από τα κίνητρα του Ευθύμη Αποστολίδη. Επίσης, τον ενδιαφέρει η καινοτομία στην οινοποιία, το πώς η σύγχρονη τεχνολογία μπορεί να συνδυαστεί με την παράδοση για να δημιουργηθούν μοναδικά προϊόντα που να ανταγωνίζονται στις διεθνείς αγορές.
Η Καβάλα στην πρωτοπορία της παραγωγής κρασιού
Με τα Κρασιά Αποστολίδη, ο Ευθύμης δεν δημιουργεί απλώς προϊόντα, αλλά αφηγήσεις σε υγρή μορφή, κάθε σταγόνα κουβαλά την ιστορία των αμπελιών που λούζονται από τον ήλιο του βορρά και δροσίζονται από τα αεράκια της θάλασσας. Η πορεία του δεν είναι εύκολη. Το αμπέλι θέλει κόπο, υπομονή και θυσίες, μα ο ίδιος δείχνει αποφασισμένος να μην κάνει πίσω. Με τα χέρια γεμάτα από τον ιδρώτα του μόχθου, αλλά και το μυαλό γεμάτο από ιδέες και όνειρα, χτίζει βήμα-βήμα τη δική του ιστορία. Για εκείνον, κάθε φιάλη κρασί δεν είναι απλώς προϊόν προς πώληση, είναι το αποτύπωμα μιας νέας γενιάς αγροτών που αρνείται να εγκαταλείψει τη γη της και επιλέγει να τη μετατρέψει σε δημιουργία και προοπτική. Ο Ευθύμης Αποστολίδης είναι το ζωντανό παράδειγμα πως το μέλλον της ελληνικής αμπελουργίας δεν ανήκει μόνο στα μεγάλα οινοποιεία, αλλά και σε νέους ανθρώπους με όραμα, που θέλουν να παντρέψουν τον σεβασμό στην παράδοση με τη δύναμη της καινοτομίας. Από την Καβάλα ξεκινά μια νέα διαδρομή που υπόσχεται πολλά – και το ταξίδι μόλις άρχισε.
Υπάρχει κάποια ξεχωριστή ετικέτα ή κρασί που θα θέλατε να παρουσιάσετε;
Μερικές που ξεχώρισαν: Ο Καράπαπας 2022 του Κτήματος Αποστολίδη, που επισημαίνεται ως σπάνια ποικιλία με ενδιαφέρουσες δυνατότητες. Το οινικό πείραμα με βαθυμμένους αμφορείς, με Βιδιανό και Αγιωργίτικο, που είναι κάτι ξεχωριστό και καινοτόμο.
Πώς βλέπετε την αγορά του ελληνικού κρασιού και τις δυνατότητες εξαγωγής του στο εξωτερικό;
Το ελληνικό κρασί έχει – όπως φαίνεται – αυξανόμενο ενδιαφέρον διεθνώς, ειδικά όταν συνδυάζει τα χαρακτηριστικά του terroir, αυθεντικότητα και στρατηγική ποιότητας, κάτι που φαίνεται να ακολουθείτε. Η Ελλάδα διαθέτει μια εξαιρετική παράδοση στην παραγωγή κρασιού, με ποικιλίες και γεύσεις που αντανακλούν την ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας μας. Παράλληλα, η ποιότητα των ελληνικών κρασιών έχει αναγνωριστεί παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια, κάτι που ανοίγει πολλές ευκαιρίες για εξαγωγές. Όπως και πολλές άλλες χώρες με ισχυρή οινική παράδοση, η Ελλάδα μπορεί να εκμεταλλευτεί τα μοναδικά χαρακτηριστικά των αμπελώνων της και των ποικιλιών της, για να επεκτείνει την παρουσία της στις διεθνείς αγορές. Έχουμε την τύχη να καλλιεργούμε ποικιλίες που δεν συναντώνται εύκολα σε άλλες χώρες, όπως το Αγιωργίτικο, Ξινόμαυρο, το Μοσχάτο Αμβούργου και πολλές άλλες, που έχουν τη δυνατότητα να διαφοροποιήσουν τα ελληνικά κρασιά σε παγκόσμια κλίμακα. Αξιοσημείωτο είναι ότι η ελληνική οινοποιία έχει τη δυνατότητα να ανταγωνιστεί στις διεθνείς αγορές όχι μόνο με τα παραδοσιακά κρασιά της, αλλά και με τη σύγχρονη καινοτομία και τις νέες τεχνικές οινοποίησης που αναπτύσσονται στην Ελλάδα. Πολλά οινοποιεία εστιάζουν στη βιωσιμότητα και στην καλλιέργεια αμπελώνων με σεβασμό στο περιβάλλον, κάτι που μπορεί να γίνει ακόμη μεγαλύτερο συγκριτικό πλεονέκτημα σε μια εποχή που η βιώσιμη παραγωγή και οι πράσινες πρακτικές είναι ψηλά στην παγκόσμια ατζέντα, όπως ακριβώς κάνουμε εμείς με τα κρασιά Αποστολίδη.
Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους νέους αγρότες που σκέφτονται να ακολουθήσουν τον δρόμο της αμπελοκαλλιέργειας;
Να ακολουθούν την παράδοση αλλά με σεβασμό στη φύση και την ποιότητα. Να πειραματίζονται και να μην φοβούνται καινοτομίες (όπως οι αμφορείς, βιοδυναμική). Να επενδύουν στο terroir — τη γη, το μικροκλίμα, τις ποικιλίες — και να αφήνουν το σταφύλι να μιλήσει. Να σκέφτονται μακροπρόθεσμα, όχι απλώς για άμεση απόδοση. Ζούμε σε έναν κόσμο που αναγνωρίζει ολοένα και περισσότερο τη σημασία των ποιοτικών προϊόντων και της βιώσιμης παραγωγής. Το κρασί είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό ποτό. Είναι αποτέλεσμα της δουλειάς, της φροντίδας και της αγάπης για τη γη και τη φύση. Είναι ένας τομέας που συνδυάζει την παράδοση με την καινοτομία, την επιστήμη με την τέχνη. Η αμπελοκαλλιέργεια, για παράδειγμα, είναι μια διαδικασία που απαιτεί γνώση, υπομονή και σεβασμό για το περιβάλλον, ενώ η οινοποίηση είναι μια τέχνη που μπορεί να εξελιχθεί συνεχώς, ακολουθώντας τις σύγχρονες τεχνικές και τις παγκόσμιες τάσεις. Για μένα, το να ασχοληθείς με τα αμπέλια και το κρασί είναι μια ευκαιρία να συνδεθείς με τη γη, να δουλέψεις με τα χέρια σου, αλλά ταυτόχρονα να είσαι μέρος ενός καινοτόμου τομέα που εξελίσσεται συνεχώς. Δεν πρόκειται απλά για ένα επαγγελματικό μονοπάτι, αλλά για έναν τρόπο ζωής, που ενσωματώνει την παράδοση της χώρας μας με τις νέες τάσεις της αγοράς, που απαιτούν νέες ιδέες, φρέσκες προσεγγίσεις και πρόοδο. Αν είστε νέοι και αναρωτιέστε ποιο επαγγελματικό μονοπάτι να ακολουθήσετε, σας καλώ να σκεφτείτε την αμπελοκαλλιέργεια και την οινοποιία. Είναι ένας τομέας που συνδυάζει τη φύση, την επιστήμη, τη δημιουργικότητα και την επιχειρηματικότητα. Επιπλέον, είναι ένας κλάδος που έχει τη δυνατότητα να σας προσφέρει πληθώρα ευκαιριών και να σας εξελίξει σε πραγματικούς δημιουργούς και καινοτόμους.
