«Η σύνδεση των Μακεδόνων με τη γη από την αρχαιότητα έως σήμερα είναι ισχυρή»

Η Αγροδιατροφή αποτελεί αποδεδειγμένα τον τομέα αιχμής για την Μακεδονία, έχοντας ως κύρια χαρακτηριστικά της την ανθεκτικότητα σε περιόδους κρίσεων, την ξεκάθαρη ηγεσία στις εξαγωγές, τη συνεισφορά στην ανάπτυξη της οικονομίας, τη συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα και τις συνέργειες με αλυσίδες αξίας άλλων οικονομικών κλάδων. Η σύνδεση των Μακεδόνων με τη γη τους είναι ισχυρή. Ωστόσο υπάρχουν και άλλοι τόποι, πρέπει να γίνουν και άλλες προσπάθειες για να γίνουν οι δεσμοί ισχυρότεροι. Για όλα αυτά μίλησε στον Ε.Α. ο Δημήτριος Γιουματζίδης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Μακεδόνων.

Από τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο σήμερα

Μέσω της Ομοσπονδίας Μακεδόνων θέλουμε να βοηθήσουμε στην καλύτερη συνεργασία μεταξύ των πολιτιστικών συλλόγων Μακεδόνων αλλά και όλοι μαζί  να συμβάλλουμε στην διατήρηση της γνήσιας Μακεδονικής πολιτιστικής παράδοσης, απαλλαγμένη από ξενόφερτες επιρροές.

Θέλουμε επίσης να κάνουμε γνωστή την ιστορία των Μακεδόνων που, πέτυχαν την ενότητα των Ελλήνων, επί Βασιλιά Φιλίππου, μετέφεραν τον Ελληνικό πολιτισμό σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο, με τον υιό του Αλέξανδρο, που ονομάσθηκε Μέγας, και την συμβολή των Μακεδόνων σε όλους τους αγώνες του Ελληνικού έθνους. 

Αποτέλεσμα της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην ανατολή ήταν η εισαγωγή στην Ελλάδα νέων ειδών φυτών και της εκτεταμένης χρήσης των αιθέριων ελαίων. Υπάρχουν επιστολές ανθρώπων του Μεγάλου Αλεξάνδρου που περιγράφουν νέα είδη φυτών και στέλνουν σπόρους αυτών στο Αριστοτέλη. Ένα από αυτά είναι το δένδρο της ροδακινιάς. Καθόλου τυχαία οι περιοχές της Ημαθίας και της Πέλλας, όπου βρίσκονται  η πρώτη και η δεύτερη πρωτεύουσα του Αρχαιοελληνικού Βασιλείου των Μακεδόνων, οι Αιγές και η Πέλλα, είναι σήμερα η περιοχές που καλλιεργείται εκτεταμένα η ροδακινιά με πιστοποιημένες ονομασίες προέλευσης. Η παρασκευή αιθέριων ελαίων ακόμα και σήμερα είναι ένας αναπτυσσόμενος κλάδος της οικονομίας σε όλη την Ελλάδα.

Με την Μακεδονία και την ευρύτερη Ελληνική ιστορία συνδέεται και η  εκτροφή Βουβαλιών στην λίμνη Κερκίνη της ΠΕ Σερρών. Προέρχονται από το στράτευμα του Πέρση Βασιλιά Ξέρξη όταν πριν  2500 περίπου χρόνια εξεστράτευσε εναντίον της Ελλάδος και τα εγκατέλειψε γύρω από την

λίμνη Κερκίνη, μετά την ήττα του στην ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 πχ. Σήμερα η εκτροφή και τα προϊόντα βουβαλιού, όπως κρέας, γάλα, καβουρμάς κλπ είναι μία  δυναμική οικονομική δραστηριότητα της περιοχής με ονομασία προέλευσης. 

Γενικότερα μπορούμε να πούμε ότι η γη της Μακεδονίας είναι ένας ευλογημένος χώρος. Λόγω της σύστασης του εδάφους και των κλιματολογικών συνθηκών παράγει σχεδόν τα πάντα και σε καλή ποιότητα. Καθόλου τυχαία οι θαυμαστοί κήποι του βασιλιά Μίδα οριοθετούνται στις ανατολικές πλαγιές του όρους Βέρμιον, στους κάμπους των πόλεων της Βέρροιας, Νάουσσας και Έδεσσας. Για να δείξει την ποιότητα των εδαφών ο μύθος λέει, μεταφορικά, ότι ο βασιλιάς Μίδας ότι έπιανε με τα χέρια του γινόταν χρυσός, και στους κήπους του τα τριαντάφυλλα είχαν εξήντα φύλλα (Ηρόδοτος).   

 Από άκρη σε άκρη όμως η Μακεδονική γη και οι Μακεδόνες Έλληνες έχουν να προσφέρουν εξαιρετικά και μοναδικά προϊόντα. Είναι τόσα πολλά που όσα και να αναφέρω σίγουρα θα παραλείψω μερικά και ζητώ συγγνώμη για αυτό. Επιτρέψτε μου όμως να αναφέρω ενδεικτικά, εκτός αυτών που αναφέρθηκαν προηγουμένως, τα φασόλια Πρεσπών, τις πιπεριές Φλωρίνης τα μανιτάρια Γρεβενών, τον κρόκο Κοζάνης, τα φρούτα Βελβεντού, τα κεράσια Εδέσσης, την σπιρουλίνα Νιγρίτας Σερρών, τις ελιές και το λάδι Χαλκιδικής, τις πατάτες Νευροκοπίου Δράμας και το μέλι θάσου.

Μακροσκελέστατος είναι επίσης ο κατάλογος των γαλακτοκομικών προϊόντων που παράγονται από το μεράκι των Μακεδόνων πάρα πολλά από τα οποία χαρακτηρίζονται από πιστοποιημένες ονομασίες προέλευσης. Μη ξεχνάμε ότι οι Μακεδόνες τίμησαν την Αίγα (Κατσίκα) ονομάζοντας την πρώτη πρωτεύουσά τους Αιγαί, υπακούοντας στον χρησμό του μαντείου των Δελφών στον βασιλιά τους Περδίκκα (7ος αιώνας πχ) να κτίσουν την πρωτεύουσά τους σε πλαγιά όπου αναπαύονταν Αίγες. 

Να ισχυροποιήσουμε τους δεσμούς της νέας γενιάς με τη γη

Ο δεσμός μας με τη παράδοση και την γη είναι το στοιχείο εκείνο που μας δίνει τη δυνατότητα, ως μικρού λαού, να επιζούμε. Οι Έλληνες κάθε γενιάς έχουμε την υποχρέωση να αποτελούμε τον ισχυρό και άρρητο κρίκο σύνδεσης του Εθνικού παρόντος με το εθνικό παρελθόν και το εθνικό μέλλον. Βέβαια, ο ρόλος της νέας γενιάς είναι διαφορετικός από το ρόλο της άλλης, της προηγούμενης γενιάς. Μια παλιά γενιά έργο της και ρόλος της είναι να διατηρήσει και να μεταδώσει στη νέα γενιά ότι κληρονόμησε από το παρελθόν, ενώ της νέας γενιάς ο ρόλος είναι διαφορετικός και δυσκολότερος. Η σύγχρονη Ελληνική γενιά επηρεάζεται ευκολότερα και σε μεγαλύτερο βαθμό από τα επιτεύγματα των άλλων λαών με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να αποχρωματιστεί εθνικώς. Οι πολιτιστικοί σύλλογοι έχουν χρέος να μεταλαδαμπαδεύσουν την σύνδεση του Μακεδόνα με την γη του και στη νέα γενιά. Με εκδηλώσεις, με συνεργασία με την πρωτοβάθμια παιδεία, όπως πχ με παρουσιάσεις σε όλα τα σχολεία, ακόμα και με αυτό που κάνουμε εδώ. Πόσοι είναι αυτοί σήμερα που γνώριζαν την τεράστια παράδοση της Μακεδονία μας με την αγροτική παραγωγή και την κτηνοτροφία. Όλα αυτά έχουμε χρέος να τα διδάξουμε στα νέα παιδιά. Μόνο τότε θα μπορούμε να πούμε πως πετύχαμε πολλά.

Κίνητρα για να γίνει η αγροτική ζωή πιο ελκυστική

Όστρακα: Με αποκλειστική εκτροφή του μεσογειακού μυδιού και το 67% της συνολικής οστρακοκαλλιέργειας η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας οδηγεί την Ελλάδα στην 6η θέση στην ΕΕ-27, ως προς τον όγκο παραγωγής μαλακίων υδατοκαλλιέργειας και στην 8η ως προς την αξία παραγωγής. Ρύζι: Στην περιοχή αντιστοιχεί το 87% του πρωτογενούς εισοδήματος που δημιουργείται από την παραγωγή ρυζιού στην Ελλάδα, το 89% εθνικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Γάλα: Η περιφέρεια κατέχει σε εθνικό επίπεδο την πρώτη θέση στην παραγωγή αγελαδινού (μερίδιο 50%) και γίδινου γάλακτος, αλλά και την αποκλειστική παραγωγή του βουβαλίσιου, με επίτευξη της υψηλότερης μέσης τιμής από το μ.ο. της τιμής τους σε εθνικό επίπεδο, που αναδεικνύει την ποιοτική υπεροχή του προϊόντος. Επιπλέον καταγράφεται το 14% των επιχειρήσεων μεταποίησης γάλακτος στην Ελλάδα (886 επιχειρήσεις), με μερίδιο 24% στο συνολικό κύκλο εργασιών του κλάδου (587 περίπου εκατ. €) και 25% στους απασχολούμενους σε αυτόν. Αυγά: Στη 2η θέση η περιοχή στη χωροταξική κατανομή της παραγωγής αυγών με 22,82% και με 34% στην κατανομή των μονάδων εκτροφής ορνίθων αυγοπαραγωγής. Μέλι: Η Κεντρική Μακεδονία αποτελεί τη δεύτερη περιφέρεια στη χώρα σε κατανομή κυψελών (107.490 το 2016) κατέχοντας μερίδιο 14% στο συνολικό δυναμικό της χώρας. Επιπλέον ηγέτιδα περιφέρεια αναδεικνύεται και στα εισοδήματα από την άσκηση αγροτικής, κτηνοτροφικής ή γεωργικής δραστηριότητας αναφορικά με α) την καλλιέργεια δημητριακών (μερίδιο 32% στο σύνολο) με κυρίαρχη την καλλιέργεια των σιτηρών, β) την καλλιέργεια βιομηχανικών φυτών (επίσης 32% μερίδιο), γ) την καλλιέργεια και εμπορία των νωπών φρούτων, με τη συντριπτική πλειοψηφία του 55% σε μερίδιο εισοδήματος και δ) την εκτροφή βοοειδών (25% μερίδιο). Επίσης έρχεται δεύτερη στην απόκτηση εισοδήματος από εκτροφή και εκμετάλλευση πουλερικών (21%). Στο μαγευτικό νησί της Θάσου, η φύση μάς προσφέρει τις αυθεντικές «θρούμπες» ελιές, με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης, καθώς και ένα εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο που η φήμη του ξεπερνάει τα σύνορά της χώρας μας! Ένα από τα πιο ξακουστά μέλια του τόπου μας είναι το πευκόμελο της Θάσου. Δοκιμάστε το, αποκτήστε το και χαρίστε το στους αγαπημένους σας, απ’ όπου κι αν μας έρχεστε! Οι φρέσκιες πέστροφες που μπορεί κανείς να απολαύσει στις Πηγές Κεφαλαρίου της Δράμας είναι πραγματικά «όνειρο»! Ακόμα η παραγωγή τυροκομικών προϊόντων στο Δήμο Ασκίου. Η περιοχή ήταν πάντα ένας από τους μεγαλύτερους πόλους συγκέντρωσης ζωικού κεφαλαίου, ενώ ακόμη και σήμερα αποτελεί τον δεύτερο πόλο συγκέντρωσης αιγοπροβάτων στο Νομό. Τα κοπάδια βόσκουν τον περισσότερο καιρό στα λιβάδια του όρους Ασκιου (Σινιάτσικου) στα οποία φύονται διάφορα είδη λιβαδιών φυτών αλλά και ενδημούν αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, μακριά από την ρύπανση που προκαλούν οι μονάδες της ΔΕΗ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή εξαιρετικής ποιότητας και καθαρότητας φρέσκου αιγοπρόβειου γάλακτος με το οποίο παράγονται ιδιαίτερα τυροκομικά προϊόντα όπως το μανούρι Ναμάτων και το τουλουμίσιο (Ξυνοτύρι) Γαλατινής, ενώ φυσικά παράγονται και τα υπόλοιπα τυροκομικά προϊόντα, όπως η φέτα το κεφαλοτύρι , η κεφαλογραβιέρα, ο μπάτζιος, όλα με τον παραδοσιακό τρόπο, σε μικρά οικογενειακά τυροκομεία. Για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ο αγροτικός τομέας, αποτελεί τον πρώτο από τους δυο κυρίαρχους αναπτυξιακούς της πυλώνες, μαζί με τον τουρισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι πρώτη πανελλαδικά σε αγροτική παραγωγή, όπως και στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, με το ποσοστό της αγροτικής οικονομίας στο ΑΕΠ της Κεντρικής Μακεδονίας να κινείται σταθερά σε επίπεδο άνω του 25%.Όλα τα πραπάνω θα πρέπει να τα διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού. Οι νέοι απομακρύνονται από τη γη, προτιμώντας αστικά κέντρα και άλλους επαγγελματικούς τομείς. Για να αναστρέψουμε αυτή την τάση, είναι απαραίτητο να δοθούν κίνητρα που θα κάνουν την αγροτική ζωή πιο ελκυστική και βιώσιμη για τις νέες γενιές. Θα πρέπει να βρεθούν προτάσεις για τους νέους μας. Οικονομικές και άλλες. Η παροχή επιδοτήσεων για την έναρξη αγροτικής δραστηριότητας μπορεί να καλύψει το κόστος αγοράς γης, εξοπλισμού και σπόρων. Τα οικονομικά κίνητρα πρέπει να στοχεύουν σε νέους αγρότες για να διευκολυνθεί η αρχική επένδυση. Ακόμα, η δημιουργία εξειδικευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων για νέους αγρότες μπορεί να τους παρέχει τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες. Η εκπαίδευση πρέπει να περιλαμβάνει σύγχρονες τεχνικές καλλιέργειας, χρήση τεχνολογίας στη γεωργία, καθώς και βασικές γνώσεις επιχειρηματικότητας. Τέλος, ο αγροτουρισμός μπορεί να ενισχύσει το εισόδημα των αγροτών και να προωθήσει τη βιωσιμότητα των αγροτικών περιοχών. Η ανάπτυξη αγροτουριστικών μονάδων μπορεί να δώσει επιπλέον κίνητρο στους νέους να ασχοληθούν με την αγροτική παραγωγή. Η επιστροφή των νέων στην αγροτιά δεν είναι μόνο ζήτημα οικονομικής πολιτικής, αλλά και ζήτημα κοινωνικής συνοχής και βιώσιμης ανάπτυξης. Μέσα από συντονισμένες ενέργειες, τα κίνητρα μπορούν να κάνουν την αγροτική ζωή πιο ελκυστική και βιώσιμη, εξασφαλίζοντας έτσι το μέλλον της γεωργίας και την ευημερία των αγροτικών κοινοτήτων. Η επένδυση στους νέους αγρότες είναι επένδυση στο μέλλον του τόπου μας.

Ο Δημήτριος Γιουματζίδης γεννήθηκε στην Έδεσσα όπου κατοικεί έως σήμερα. Είναι φυσικός και καθηγητής πληροφορικής στο 1ο Γυμνάσιο Έδεσσας. Είναι ιδρυτικό μέλος της «Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Μακεδόνων» με τον διακριτικό τίτλο «Παμμακεδονική Ένωση Ελλάδος» και από το 2019 πρόεδρος αυτής.

Η συνέντευξη δόθηκε στον Χάρη Μπερτίδη

Για την εφημερίδα Έλληνας Αγρότης

www.enoplois.gr

About Author