Όταν ήμουν μικρός, είχα πάρει ένα σκουριασμένο σφυρί του πατέρα μου και με μια ομάδα άλλων μικρών δαιμόνων, «εισβάλλαμε» σε μια οικοδομή, πήραμε μερικά σπασμένα ξύλα, μερικές σκουριασμένες πρόκες και ‘’φτιάξαμε’’ ο καθένας από ένα ‘’όπλο’’. Ωραίες στιγμές και εποχές. Όλη η γειτονιά μας άκουγε να ουρλιάζουμε παίζοντας και να τρέχουμε από πιλοτή σε πιλοτή. Ούτε γάτα, ούτε ζημιά.
Λίγες δεκαετίες μετά και η εκσυγχρονισμένη μητέρα, δε θέλει τα παιδιά της «να μαθαίνουν την βία». Βλέπετε στην γιγαντιαία ροζ φούσκα που ζούμε, η βία είναι κάτι που μαθαίνεις και όχι κάτι που προκύπτει. Είναι ένα κοινωνικό κατασκεύασμα και όχι μια φυσική πραγματικότητα. Κάποτε ή μάλλον για χιλιάδες χρόνια, τα παιδάκια έπαιζαν με ξύλινα σπαθιά, έφτιαχναν σενάρια για δράκους, τέρατα και εισβολείς. Αγοράκια και κοριτσάκια έπαιζαν πετροπόλεμο, κλέφτες και αστυνόμους, καλούς και κακούς. Όμως σήμερα, ένα slavemorality έχει αγκαλιάσει το σύγχρονο τρόπο σκέψης. Ένα morality που σου ζητάει να «ενταχθείς» στην κοινωνία, μέσα από μια πασιφιστική αντίληψη. Κανείς δεν πρέπει να διδάσκει στα παιδιά την βία, το χτύπημα, τον πόνο, την αδικία. Εξάλλου είναι παιδιά, είναι αδύναμα, ευαίσθητα, ανίκανα να δουν την κακία της ριμάδας της ζωής. Και επειδή είναι έτσι, θα πρέπει να μείνουν και έτσι, τουλάχιστον κατά την κυρίαρχη αντίληψη και την τρέχουσα ιδεολογική τάση, η οποία και φυσικά έχει την φαεινή ιδέα πως το υγιές για τα παιδιά είναι να μεγαλώσουνε σε ένα «αποστειρωμένο εργαστήριο» στο οποίο θα μάθουν να φέρονται με έναν «πολιτισμένο τρόπο», μακριά από την αριστεία, την δύναμη και την αδικία. Στην κατάχρηση του όρου «πολιτισμός», χτίζεται μια αντίληψη η οποία λέει πως η μαζική ανατροφή παιδιών σε τέτοια «εργαστήρια», με τέτοιες αντιλήψεις (βλέπε σχολείο ΣΥΡΙΖΑ), θα μετασχηματίσει την κοινωνία, οδηγώντας στην αποβολή εκείνων των στερεότυπων που οδηγούν σε εκμετάλλευση και η οποία με την σειρά της φέρνει βία σε οποιαδήποτε μορφή της (ρατσισμός, σεξισμός, aging,σπισισμός, φυσική βία κλπ). Με λίγα λόγια επιθυμούμε ως σύγχρονη κοινωνία, να μην ετοιμάσουμε τα παιδιά μας για τις αναποδιές της ζωής, αλλά να πειραματιστούμε πάνω τους θέλοντας να δούμε αν θα πετύχει η δημιουργία μιας «λιγότερο άδικης» ζωής.
Αυτό όμως που πρέπει η σύγχρονη μανούλα (και ο μοντέρνος μπαμπάκας μαζί) να καταλάβει, είναι πως όταν απαγορεύει στο παιδάκι της να παίξει με ένα ψεύτικο σπαθί, όταν του απαγορεύει να παίξει με ένα ψεύτικο όπλο και όταν του απαγορεύει να ντυθεί στρατιώτης και με ένα ξύλινο κονταράκι να «πολεμήσει» το κακό, τότε του απαγορεύει όχι μόνο να εκφραστεί, αλλά και να ετοιμαστεί για τις αδικίες που θα συναντήσει. Του απαγορεύει να ετοιμαστεί για την βία που θα δει γύρω του, του απαγορεύει να ζήσει με την φαντασία του και την δημιουργικότητα του, του απαγορεύει να αναπτύξει τα ένστικτά του. Όσο και να γλυκαίνει το μυαλό της η σκέψη του καλού, τρυφερού και ευγενικού παιδιού της, τα παιδιά πρέπει να μάθουν την βία. Διότι μέσα από το παιχνίδι της βίας, θα μάθουν να την ελέγχουν, θα μάθουν να πειθαρχούν, θα μάθουν να σέβονται και θα μάθουν να συγκρατούν τις ορμές τους και να την χρησιμοποιούν μόνο εάν χρειάζεται και στον βαθμό που χρειάζεται. Θα μάθουν μέσα από το παιχνίδια με άλλους «πολεμιστές» τι είναι ομαδική δουλειά, τι είναι αντίπαλος, τι είναι πόνος, τι είναι νίκη, ήττα, αδικία και αποτυχία. Σε άλλη περίπτωση, όταν πλέον βγει από το παραμύθι που του έχτισαν και δει στην πραγματικότητα ότι γύρω μας υπάρχει ανισότητα, αδικία και αποτυχίες, θα φανεί κατώτερο των περιστάσεων, θα είναι πλέον απαίδευτο, ανίκανο, απρόθυμο να συνεχίσει και δε θα φέρει και ιδιαίτερη ευθύνη για αυτό.
Όσο και αν οι μοντέρνοι και «διαβασμένοι» γονείς να θέλουν να πουν στα φιλικά τους ζευγάρια ότι είναι εναλλακτικοί και δεν αφήνουν το παιδί τους να τρώει κρέας, να παίζει με όπλα ή να κάνει εμβόλιο ή ότι του διδάσκουν πως πρέπει να κάνει παρέα με έναν άφυλο, ανάπηρο, μουσουλμάνο, άνεργο, νάνο μετανάστη, τόσο περισσότερο το καταδικάζουν στην αποτυχία. Και αν η αποτυχία για αυτούς εξαντλείται στο τι μισθό βγάζουν ή στο πόσο εναλλακτικοί είναι ή στο να ξέρουν τι χρώμα έχει το backpack του Σταύρου Θεοδωράκη, για ένα παιδί που θα γίνει έφηβος η αποτυχία βρίσκεται στο τι αυτοπεποίθηση αισθάνεται και πόσο αποφασιστικό είναι. Σύμφωνα με τον ανθρωπολόγο Gregory Bateson, τα παιδάκια που παίζουν πόλεμο, βλέπουν την διαδικασία μέσα από ένα πρίσμα κατά το οποίο «ο πυροβολισμός, δεν είναι πυροβολισμός» και όχι όπως το βλέπουν οι ενήλικες. Μάλιστα, το παιχνίδι αυτό βοηθάει ειδικά τα αγοράκια, στο να αναπτύξουν την αυτοπειθαρχία που πρέπει να ακολουθήσουν για να πετύχουν στο σχολείο τους. Σύμφωνα με τον παιδοψυχολόγο Michael Thompson, δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη, σύμφωνα με την οποία το παιχνίδι με τα ψεύτικα όπλα, να οδηγεί σε πραγματική βία. Ακόμα και παιδιά που έμαθαν να χρησιμοποιούν από τους γονείς τους αληθινά όπλα δεν έχουν καμία, επιστημονικά αποδεδειγμένη, τάση στην βία. Βλέπετε υπάρχει και η βιολογία η οποία παίζει ρόλο στην συμπεριφορά μας. Έτσι και αλλιώς, αν κάθε παιδί που έπαιζε με ψεύτικα όπλα γινόταν και βίαιο, σήμερα δε θα υπήρχε ανθρωπότητα.
Ο περιορισμός των ψεύτικων/παιχνιδιών-όπλων, του παιχνιδιού του πολέμου και η προσπάθεια να μεγαλώσουν ορισμένοι τα παιδιά τους λες και είναι πειραματόζωα για τις θεωρίες τους, είναι απλά ένα αποτέλεσμα της καθίζησης στην οποία βρισκόμαστε. Διότι όταν η ανατροφή των παιδιών μπαίνει στο μικροσκόπιο της Χ και Ψ κοινωνικής και νεομαρξιστικής θεωρίας, απομακρύνεται από τις παραδόσεις και την διευρυμένη οικογένεια, τότε μεγαλώνουμε παιδιά που προσπαθούν να μην έχουν επαφή με την πραγματικότητα της ζωής και τα οποία το μόνο που θα θέλουν θα είναι ένα safespace για να κλάψουν.
Αθανάσιος Γκουρνέλος
About Author
